Νοιαζόμαστε για τα ζώα, αλλάζουμε συνήθειες

Από τη θέσπιση του Νόμου 4039/2012 για τα αδέσποτα και δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς, αρκετοί είναι οι Δήμοι που ενεργοποιήθηκαν, σχεδίασαν και υλοποιήσαν προγράμματα διαχείρισης για τα αδέσποτα ζώα, κυρίως γάτες και σκύλους, τα οποία βρίσκονταν στα όρια ευθύνης τους. Τα προγράμματα αυτά, αλλά κυρίως η επιτυχία τους, εξαρτήθηκαν (και εξαρτώνται) από τους πόρους και τις δυνάμεις σε έμψυχο δυναμικό που διαθέτει η κάθε πόλη. Ένα εγχείρημα καθόλου εύκολο αν λάβει κανείς υπόψη την οικονομική κρίση που επέφερε δραματικές μειώσεις τόσο
στους προϋπολογισμούς των Δήμων όσο και στο προσωπικό.

Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις πόλεων που τα προγράμματά τους θεωρούνται αντικειμενικά επιτυχημένα. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Έλεγχος, στην πράξη, του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων στους δρόμους της πόλης μέσω εκτεταμένων στειρώσεων, ευζωία, φροντίδα και περίθαλψη των αδέσποτων που αναγκαστικά επανατοποθετούνται στο φυσικό τους περιβάλλον και οργανωμένη σίτιση.

Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου, από τους πρώτους Δήμους της Αττικής που υλοποίησαν ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης αδέσποτων και δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, προχώρησε το πρόγραμμα ένα βήμα παραπέρα. Στο πλαίσιο της οργάνωσης και του σχεδιασμού, εντοπίζοντας τη μεγαλύτερη αδυναμία του Δήμου, που δεν ήταν άλλη από την έλλειψη του προσωπικού που θα μπορούσε να ασχοληθεί με τα ζώα, κατάφερε να κινητοποιήσει και να ενεργοποιήσει την Κοινωνία των πολιτών. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως συμμετοχικά, οι ίδιοι οι κάτοικοι που νοιάζονται, αγαπούν και επιθυμούν τη φροντίδα των αδέσποτων ζώων που βρίσκονται στις γειτονιές τους, εμπλέκονται ενεργά τόσο στο σχεδιασμό όσο και την υλοποίηση του προγράμματος.
Όμως δεν ήταν η πρώτη φορά που η διαχείριση των αδέσποτων ζώων αποτέλεσε μέρος της δημοτικής ζωής. Ήδη από το 2004 ο Δήμος είχε συνάψει σύμβαση με την Ελληνική Φιλοζωική Εταιρεία και είχε προχωρήσει σε στειρώσεις και αντιλυσσικό εμβολιασμό όλων των αδέσποτων σκύλων της πόλης. Και αυτό σε μια εποχή που σε όλους τους δήμους της Αθήνας, ακόμη και τους πιο αστικούς, μπορούσε κάποιος να συναντήσει αγέλες από αδέσποτα/εγκαταλελειμμένα σκυλιά.

Επομένως, όταν ο Άγιος Δημήτριος, πριν από μερικά χρόνια, γινόταν case study μεταξύ των Δήμων της Αθήνας επειδή στους δρόμους της πόλης υπήρχαν μόνο 4 αδέσποτα σκυλιά, σίγουρα δεν ήταν τυχαίο γεγονός! Αντιθέτως, ήταν το αποτέλεσμα άσκησης πρωτοποριακής πολιτικής με συνεπή προγραμματισμό, βούλησης και ευαισθησίας, που προέρχεται από τη σοβαρή συνειδητοποίηση πως μέσα από τις στειρώσεις θα υπάρξει μελλοντικά η λύση στο τεράστιο πρόβλημα των αδέσποτων που υπάρχουν στους δρόμους της πόλης, τουλάχιστον ως προς την
υγεία τους και τον έλεγχο του πληθυσμού τους.

Η δράση του Δήμου Αγίου Δημητρίου για τα ζώα, με κηδεμόνα ή χωρίς, καλύπτει όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων του βάσει και του νέου Νόμου 4830/2021, αλλά και πολύ περισσότερο απ’ όσα αυτός ορίζει, με το βάρος να δίνεται στον πληθυσμό των γατών της πόλης. Μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί και υλοποιούνται τα εξής:

• Σύσταση της 5μελούς Επιτροπής ελέγχου του προγράμματος διαχείρισης ζώων αποτελούμενοι από ειδικούς και ζωόφιλους πολίτες
• Εκτεταμένο πρόγραμμα στειρώσεων αδέσποτων γατών
• Ιατρική, φαρμακευτική περίθαλψη και φροντίδα σε τραυματισμένα και άρρωστα αδέσποτα ζώα
• Καθημερινή σίτιση αδέσποτων σε όλη την πόλη
• Τοποθέτηση ταΐστρών και σπιτιών για γάτες σε πολλά σημεία της πόλης
• Η πόλη διαθέτει 4 κοινόχρηστα πάρκα εκτόνωσης σκύλων
• Ειδικά κυτία πατέντας ΝΟΚΑΚΑ για τη διευκόλυνση των κηδεμόνων σκύλων κατά τη βόλτα
• Εμβολιασμοί – στειρώσεις – ηλεκτρονικές σημάνσεις – φιλοξενίες και υιοθεσίες σε αδέσποτα σκυλιά (όταν εμφανίζονται στην πόλη, κυρίως από εγκαταλείψεις)
• Πραγματοποίηση ζωοφιλικών ενημερώσεων μαθητών και μαθητριών σε σχολεία για την υπεύθυνη κηδεμονία, σε συνεργασία με την εθελοντική ομάδα Ζω.Ε.Σ (Ζωοφιλικές Ενημερώσεις Σχολείων) πριν την πανδημία
• Αντιμετώπιση περιπτώσεων κακοποίησης (ενεργητικής – παθητικής) αδέσποτων ή δεσποζόμενων ζώων
• Τακτικοί έλεγχοι από τη Δημοτική Αστυνομία ως προς την ηλεκτρονική σήμανση των δεσποζόμενων σκύλων
• Εκτεταμένη δημιουργία επικοινωνιακού και άλλου υλικού, εκστρατείες ενημέρωσης και αξιοποίηση όλων των καναλιών επικοινωνίας που διαθέτει ο Δήμος για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση όλων των πολιτών για θέματα που αφορούν στη σίτιση, τα πρόστιμα για κακοποίηση, την αναγκαιότητα της ηλεκτρονικής σήμανσης και γενικότερα στην προστασία των ζώων
• Ανάπτυξη και διαχείριση δικτύου φιλόζωων εθελοντών για φιλοξενίες αδέσποτων ζώων μέχρι την υιοθεσία τους
• Σελίδα στο Facebook «Προστατεύω και Φροντίζω – Δίκτυο Ζωόφιλων Αγίου Δημητρίου» για την δικτύωση και οργάνωση κοινότητας φιλόζωων Δήμου, αλλά κυρίως την προώθηση των υιοθεσιών των ζώων.

Το πιο σημαντικό στην περίπτωση του Αγίου Δημητρίου είναι πως εκτός από την πολιτική βούληση, αλλά και την φιλοζωία της ίδιας της Δημάρχου, Μαρίας Ανδρούτσου και των συνεργατών της, το πρόγραμμα διαχείρισης αδέσποτων ζώων δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί χωρίς την αμέριστη και πολύτιμη βοήθεια εθελοντών – ενεργών πολιτών της πόλης. Άρα εν τη γενέσει του, στηρίχθηκε πολύ στις γνώσεις, την εμπειρία και τις προτάσεις εκείνων, από την Κοινωνία των Πολιτών, που ήταν – και είναι χρόνια – στο φιλοζωικό κίνημα.

Στο Δήμο Αγίου Δημητρίου στόχος – εκτός από τη δημιουργία ενός ελεγχόμενου και υγιούς πληθυσμού αδέσποτων – είναι η καλλιέργεια κουλτούρας υπεύθυνης κηδεμονίας κατοικίδιων ζώων, κάτι που θα εξαλείψει το θλιβερό φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων ζώων στους δρόμους των πόλεων.